Türk Silahlı Kuvetlerinde Disiplin Suç ve Cezaları ve Yargı Denetimi Doktora Tez Taslağı Avukatlık Bürosu
Türk Silahlı Kuvetlerinde Disiplin Suç ve Cezaları ve Yargı Denetimi Doktora Tez Taslağı Avukatlık Bürosu
(4) İtiraz haklı görülürse, itirazı inceleyen üst disiplin amiri verilen cezayı hafifletebilir veya tamamen kaldırabilir. Teşkilatında disiplin kurulu kurulan komutan veya askeri kurum amirinin onayıyla karar verilir. (3) Subayların tahkikatında astsubay üye yerine görev yapmak üzere ayrıca bir subay üye belirlenir ve görevlendirilir. Disiplinsizlik yapanın astı konumunda olan üyelerin yerine yedek üyelerden, yedek üyeler arasında da uygun nitelikte personel bulunmuyor ise birlik veya kurum içerisinden geçici görevlendirme yapılır. (2) Yükümlülük süresinin uzaması hâlinde, personele özlük hakları, statüsüne uygun olarak ödenmeye devam olunur.
(6) Yurt dışında bulunan sanığın, belirlenen duruşma tarihinde hazırbulunmasının zorluğu halinde, bu tarihten önce duruşma açılarak veya istinabesuretiyle sorgusu yapılabilir. (2) 176 ncı maddede belirlenen süreye uyulmamış ise duruşmaya araverilmesini istemeye hakkı olduğu sanığa hatırlatılır. (2) Genel ahlâkın veya kamu güvenliğinin kesin olarak gerekli kıldığıhâllerde, duruşmanın bir kısmının veya tamamının kapalı yapılmasına mahkemecekarar verilebilir. (4) İstinabe olunan mahkeme, büyükşehir belediye sınırları içerisindeise, ilgililer kendi yargı çevresinde bulunmasa da büyükşehir belediyesınırları içerisinde yerine getirilmesi gereken istinabe evrakını geriçevirmeksizin gereğini yapar. (2) Mahkeme, iddianamenin kabulünden sonra duruşma gününü belirler veduruşmada hazır bulunması gereken kişileri çağırır. (5) Cumhuriyet savcısının kamu davasının açılmaması hususunda takdiryetkisini kullandığı hâllerde bu madde hükmü uygulanmaz.
Söz konusu asker kişiler, sürekli birlik ve ya kurumu içinde kalmakta ve hafta sonu çarşı iznine çıkabilmektedirler. İzinsizlik cezası verilmesi nedeniyle çarşı iznine çıkamayan cezalılar normal günlük faaliyetlerini yapabilmektedir. Herhangi bir şekilde kilit altında tutulmaz veya bir odada kapalı tutulmazlar. Bu nedenle TSK’nın bünyesindeki yaşamın normal sınırlarını aşmayan kısıtlamalar içeren izinsizlik cezası, özgürlükten yoksun bırakan bir ceza niteliğinde olmadığından Sözleşme’nin 5. Oda hapsi disiplin cezasının kişi özgürlüğünü sınırlayan bir ceza olması nedeniyle, sözleşmenin 5.
Maddelerinde güvence altına alınan “suçta ve cezada kanunilik” ilkesi, kişi hak ve özgürlüklerinin güvence altına alınabilmesi için hangi fiillerin suç teşkil ettiğinin kanunda açık bir şekilde düzenlenmesini gerektirmektedir. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi m.7 ile de “suçta ve cezada kanunilik” ilkesi güvence altına alınmaktadır. Maddesi kapsamında teknik araçlarla izlemenin ne olduğu, tedbirin uygulanması, ne kadar süre için verilebileceği, teknik araçlarla izleme koruma tedbirinin kararının hangi makam tarafından alınabileceği, teknik araçlarla izlemenin nerelerde gerçekleştirilebileceği ve CMK m.140’ın tatbikinde tesadüfen elde edilen delillerin akıbeti ele alınacaktır. Anayasa m.69/5 uyarınca; siyasi partilerin kapatılması için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının açtığı dava üzerine, Anayasa Mahkemesi tarafından verilen kararlar kesindir. Anayasa m.149/2’ye göre, siyasi parti kapatma davalarında karar Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu tarafından verilir. 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun m.52/2 hükmü de; siyasi parti kapatma davalarının, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun davanın mahiyetine uygun hükümleri uygulanarak, dosya üzerinden Genel Kurul tarafından inceleneceğini ve kesin olarak karara bağlanacağını düzenlemektedir. Yakında; içtihat ve uygulamayı esas alarak, Cinsel Dokunulmazlığı Karşı Suçlar ile Genel Ahlaka Karşı Suçlar başlığı ile tamamladığımız bir kitap çalışması kıymetli hukukçuların takdir ve değerlendirmelerine sunulacaktır. Gerçekten bu kitabı hazırlarken aklımıza gelen ve bizi endişeye sevk eden suçun unsurları ve İspat Hukuku ile ilgili önemli tartışmalara girdik, görüş ve önerilerimizi sunduk. Aşağıda cinsel dokunulmazlığa karşı suçların ispatına ilişkin yargı kararlarına ve doktrin görüşlerine girmeden ve kendi tespitlerimizden oluşan bir kesite yer vermekteyiz. Böyle bir durumda, Cumhuriyet savcısının icra dosyasına müdahale edip edemeyeceği veya herhangi bir işlem yapabilme yetkisinin bulunup bulunmadığı konusunda tereddütler yaşandığı görülmektedir. Yazımızda; sahtecilik ve dolandırıcılık iddiasına konu olduğu ileri sürülen kıymetli evrakla ilgili bir örnek üzerinden bu tür bir tereddüdün nasıl giderileceği, böyle ihtilaflar gündeme geldiğinde Cumhuriyet savcısının soruşturma evresinde hangi yetkilerini kullanabileceği kısaca açıklanacaktır.
Maddenin (1) bendinin başlangıcı “görevle bağlantılı olarak sorulması halinde…” şeklindedir. Bu durumda su abonesi olmak için belediyeye giden kişinin kimlik-bilgi vermemesi veya yanlış bilgi vermesi bu suçu oluşturur mu? Bu tür idari bir iş veya işlem çerçevesinde yapılacak yanıltma veya bilgi vermeme halinde idari birim zaten talep edilen hizmeti vermeyecektir. Yasal düzenlemenin sosyal hayat ve asayişe müessir görevlerle ilgili olması gerekir. Başkalarının can ve mal emniyetini tehlikeye düşürme ihtimali olan haller için yapılan kimlik sorgulamasında bu maddenin geçerli olması gerekir.
AYİM’nin yargılama usulü de yürütmenin düzenleyici tasarruflarıyla değil, 1602 sayılı Kanunla düzenlenmiştir. AYİM, görev alanına giren konularda menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılacak iptal davalarını ve hakları ihlal edilenler tarafından açılacak tam yargı davalarını doğrudan doğruya ve kesin olarak karara bağlar. AYİM’in verdiği kararlar verildiği andan itibaren kesmars marspinup(AYİM m.21/1). Yüksek Disiplin Kurulu, başkan, başsavcı, daire başkanları ve mahkemenin en kıdemli bir üyesinden oluşur. Kurulun görevi, başkan, başsavcı, daire başkanları ve üyeler hakkında gereken hallerde disiplin kovuşturması yapmak ve gerektiğinde uyarma, kınama ve görevden çekilmeye davet işlemlerini uygulamaktır(m.28). Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin kuruluşu, işleyişi, yargılama usulleri, mensuplarının özlük ve disiplin işleri, mahkemelerin bağımsızlığı, hakimlik teminatı ve askerlik hizmetinin gereklerine göre kanunla düzenlenir. İtiraz, hükmü veren Disiplin mahkemesinin teşkilatında kurulduğu komutana veya askeri kurum amirine yapılır.
TNT’nin bu Koşulların herhangi birini yürürlüğe koyamaması ya da uygulayamaması, ilgili koşuldan feragat ettiği anlamına gelmez ve TNT’nin ilgili koşulu yürürlüğe koyma hakkını ortadan kaldırmaz. 24.2 TNT ve Gönderen herhangi bir Kişisel Verinin bu Koşullar kapsamında taraflar arasında veya taraflarca işlenmesi açısından her ikisinin de kendi başlarına birer veri sorumlusu olduğunu kabul eder. Tüm hak talebi bildirimleri, eksiksiz Gönderen ve Alıcı bilgilerinin yanı sıra, TNT takip numarasını, Gönderi tarihini, parça sayısını ve Gönderi ağırlığını içermelidir. TNT’nin herhangi bir hasara yönelik hak talebini dikkate alması için ön koşul olarak, Alıcı, içerik, orijinal gönderi kartonları ve paketlemeyi, talep sonuçlanana kadar, ya Alıcının tesislerinde ya da bir TNT tesisinde TNT tarafından incelenmek üzere hazır bulundurmalıdır. TNT’nin kısmen veya tamamen Benzersiz Ürünler içeren Gönderilere ilişkin sorumluluğu, ilgili Konvansiyonda veya uygulanması zorunlu yerel yasalarla öngörülenle sınırlıdır. Benzersiz Ürünler içeren Gönderiler için Gelişmiş Sorumluluk Sigortası veya Sigorta geçerli değildir. (i) Dolaylı nitelikteki zararlar, veya (ii) Gönderenin bu Koşullar kapsamındaki yükümlülüklerinin ihlali sonucu meydana gelen gecikmeler veya zararlar için tazminat ödenmeyecektir. Beyan edilen değere dayalı olarak bir ücret hesaplanacaktır ve bu ücret Gönderinin menşeine göre değişebilir. Ayrıntılı bilgi için TNT müşteri hizmetleriyle temasa geçiniz.
- Her ne kadar idari kararla kişi hürriyetinin kısıtlanması sonucunu doğuran kural bir Anayasa hükmü olmasa da sınırlamaya bizzat Anayasa kendisi izin verdiğinden ve bu husus da Anayasada açıkça belirtildiğinden artık çatışmayı Anayasa – Sözleşme çatışması olarak kabul etmek gerekir.
- Maddesinin gerekçesinde “cinsel yönden, ahlak temizliğine aykırı olarak mağdurun rahatsız edilmesi[1]” olarak tanımlanmaktadır.
- Madde 79 – Seçimler, yargı organlarının genel yönetim ve denetimi altında yapılır.
- “Hukuki güvenlik” hakkının geri dönülmez biçimde zedelenmemesi ve aynı mahiyette bir ihlalin tekrarlanmaması adına, Anayasa Mahkemesi’nin bu çağrısına kulak verilmeli, Anayasal güvenceye dayanan bu haklı beklenti gözardı edilmemelidir.
Maddedeki hususları kapsamamasını[764], davalı olarak ilgili Bakanlık yanında cezayı veren disiplin amirinin de davalı olarak gösterilmesini[765], dilekçe reddi sebebi olarak görmektedir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin “adil yargılama” başlıklı 6. Maddesinin 1.bendine göre, her şahıs gerek medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili uyuşmazlıklar gerek cezai alanda kendisine yöneltilen bir isnadın esası hakkında karar verecek olan yasal, bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından, davasının makul bir süre içinde, hakkaniyete uygun ve aleni surette dinlenmesini istemek hakkına sahiptir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin (AİHS) “adil yargılama” başlıklı 6. Bendine göre, her şahıs gerek medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili uyuşmazlıklar gerek cezai alanda kendisine yöneltilen bir isnadın esası hakkında karar verecek olan yasal, bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından, davasının makul bir süre içinde, hakkaniyete uygun ve aleni surette dinlenmesini istemek hakkına sahiptir.
Amir ve üste saygısızlık fiili “toplu asker karşısında”[95] veya “silahlı iken”[96] işlenirse AsCK’nun 82/1. Buna karşılık bir disiplin tecavüzü söz konusu olduğunda disiplin amiri ceza verip vermemek hususunda da serbesttir (AsCK m.163/2). Demek oluyor ki, disiplin kabahatlerinde faile mutlaka bir ceza verilmesi gerektiği halde disiplin tecavüzlerinin affedilmesi disiplin amirinin takdirindedir. Hiçbir kanunda suç olarak tanımlanmamakla beraber, askeri terbiye ve disiplini bozan fiil ve savsaklamalar, disiplin tecavüzleridir[71]. Örneğin, kılık-kıyafetin bozuk olması, mesaiye geç gelmek, basit saygısızlık, birliğinden izinsiz ayrılmakta iken yakalanmak, haklı olan şikâyetini belirli usul ve yollara uymayarak yapmak, selamlamada kusur, temizlik ve düzen kurallarına uymamak, emirleri hoşnutsuzlukla karşılamak gibi davranışlar birer disiplin tecavüzüdür[72]. Tahrikçinin amacı, asker kişiye, maddede sayılan askeri suçları işletmektir. İlk suç kışkırtıcılık fiili, ikinci suç ise kışkırtma etkisiyle işlenen emre itaatsizlik, mukavemet veya üste fiili taarruz fiilleridir. Eğer ikinci fail, tahrike kapılarak söz konusu suçları işlemeye teşebbüs etmişse, tahrikçinin fiili askeri cürüm olacaktır[51].
(3) Hükümlülük hâlinde güvence 113 üncü maddenin birinci fıkrasının (b)bendinde yer alan hükümlere göre kullanılır, fazlası geri verilir. (3) Hâkim veya mahkeme, tutukevinde bulunan sanığın tutukluluk hâlinindevamının gerekip gerekmeyeceğine her oturumda veya koşullar gerektirdiğindeoturumlar arasında ya da birinci fıkrada öngörülen süre içinde de re’sen kararverir. (2) Yakalanmış iken kolluk görevlisinin elinden kaçan şüpheli veya sanıkya da tutukevi veya ceza infaz kurumundan kaçan tutuklu veya hükümlü hakkındaCumhuriyet savcıları ve kolluk kuvvetleri de yakalama emri düzenleyebilirler. Bu tutanağa yakalananın,hangi suç nedeniyle, hangi koşullarda, hangi yer ve zamanda yakalandığı,yakalamayı kimlerin yaptığı, hangi kolluk mensubunca tespit edildiği,haklarının tam olarak anlatıldığı açıkça yazılır. – (1) Yukarıdaki maddeye göre yakalanan kişi, Cumhuriyet Savcılığıncabırakılmazsa, soruşturmanın tamamlanması için gözaltına alınmasına kararverilebilir. Gözaltı süresi, yakalama anından itibaren yirmidört saati geçemez. (5) Birinci fıkraya göre yakalanıp kolluğa teslim edilen veya ikincifıkra uyarınca görevlilerce yakalanan kişi, düzenlenecek soruşturma belgesiylebirlikte hemen Cumhuriyet Savcılığına gönderilir. (3) Soruşturma ve kovuşturmasışikâyete bağlı olmakla birlikte, çocuklara, beden veya akıl hastalığı, malûllükveya güçsüzlükleri nedeniyle kendilerini idareden aciz bulunanlara karşıişlenen suçüstü hallerinde kişinin yakalanması şikâyete bağlı değildir. (2) Kovuşturmaya yer olmadığı veya beraat kararı verilmesi hâllerindesöz konusu kayıtlar Cumhuriyet savcısının huzurunda derhâl yok edilir ve buhusus tutanağa geçirilir. (2) Yapılacak incelemeler için resmen atanan veya bilirkişilikle yükümlüolan ya da soruşturma veya kovuşturmayı yürüten makama mensup olmayan veya bumakamın soruşturma veya kovuşturmayı yürüten dairesinden teşkilât yapısıitibarıyla ve objektif olarak ayrı bir birimine mensup olan görevliler,bilirkişi olarak görevlendirilebilirler. Bu kişiler, teknik ve teşkilâtbakımından uygun tedbirlerle yasak moleküler genetik incelemelerin yapılmasınıve yetkisiz üçüncü kişilerin bilgi edinmesini önlemekle yükümlüdürler.İncelenecek bulgu, bilirkişiye ilgilinin adı ve soyadı, adresi, doğum tarihibildirilmeksizin verilir. – (1) Usulünce çağrıldığı hâlde gelmeyen veya gelip de yeminden, oy vegörüş bildirmekten çekinen bilirkişiler hakkında 60 ıncı maddenin birincifıkrası hükmü uygulanır.